Trang phục áo giao lĩnh thời xưa với nét đặc thù

Áo giao lĩnh trang phục thời xưa được Ỷ Vân Hiên chúng tôi phục dựng. Tạo được nét đẹp đọng lại như thời xưa. Trong lịch sử văn hóa Việt Nam, có 3 loại trang phục phổ biến nhất của người Việt được ghi nhận: Giao lĩnh (cổ chéo), Viên lĩnh (cổ tròn) và Thụ lĩnh (cổ đứng; chính là tiền thân của Áo dài hiện đại).

Tìm hiểu về Áo giao lĩnh

Giao lĩnh (交領), hay “Tràng vạt”, là một cách gọi áo vạt chéo, loại áo cơ bản phổ biến nhất trong các nước đồng văn. Vì để phân biệt với Viên lĩnh là loại áo cổ tròn. Loại áo này thường có khổ khộng, tay thụng dài hay ngắn hẹp là tùy ý.

Hình minh họa lấy từ “Hoàng Thanh chức cống đồ“ của người Thanh vẽ người Hậu Lệ trung hưng. Người đàn ông mặc áo Giao lĩnh có chiều dài ống tay dài nhưng độ rộng của ống tay tương đối hẹp. Khi ống tay thụng rộng thường là dịp trang trọng hơn một chút.

 Áo giao lĩnh

Theo mô tả, người đàn ông cũng thường thắt một dải thao, lụa và điểm lên đó những đồ vàng, ngọc được đánh rất đẹp, hình minh họa là áo suông không có dây thắt lưng.
.
Tứ điên (四顛), là loại áo cổ tròn (Viên lĩnh) được xẻ trước ngực và sau lưng, tạo thành 4 vạt áo (tứ là số 4; điên là “đỉnh”, ở đây phiếm chỉ vạt áo). Loại áo này rất được ưa chuộng bởi nam giới thời Lý-Trần và theo một số tranh vẽ thì vẫn khá phổ dụng ở thời Hậu Lê.

Xem thêm: Áo dài nam truyền thống

Theo mô tả, người giàu sang đều mặc Thường (một phục trang che hạ thể) màu đen bên dưới, có quần trắng bằng lụa.

Người nghèo hơn họ thường chỉ quấn khố rồi mặc áo tròng bên ngoài. Ảnh minh họa lấy từ “Tam tài đồ hội” nhà Minh vẽ người Giao Chỉ thời Trần, minh họa một đàn ông khá sung túc và một lính thô, người đàn ông kia cầm quạt, mặc áo Tứ điên bên ngoài nhưng lại không lộ ra Thường hay quần, có lẽ vì ông chỉ quấn Khố bên trong.

Ngoài áo giao lĩnh còn có áo viên lĩnh

Trong lịch sử văn hóa Việt Nam, có 3 loại trang phục phổ biến nhất của người Việt được ghi nhận: Giao lĩnh (cổ chéo), Viên lĩnh (cổ tròn) và Thụ lĩnh (cổ đứng; chính là tiền thân của Áo dài hiện đại).

Ngoại trừ áo Thụ lĩnh xuất hiện muộn và chỉ đặc thù vào thời Nguyễn, còn thì Giao lĩnh và Viên lĩnh lại xuất hiện lâu nhất và được dùng mãi tận khi nhà Nguyễn kết thúc, dưới hình thức là áo của triều đình. Và điểm đặc biệt là cả 3 loại trang phục này đều không phân giới tính, nam nữ đều có thể dùng, với những màu sắc và hoa văn tùy quy định sẽ khác.

Tham khảo: Khăn lươn đẹp

Áo Viên lĩnh, cũng như Giao lĩnh, khi được nữ giới mặc thông thường có thắt Nhu quần ở bên ngoài che hạ thể. Nhu quần, tức là Thường, là một dạng váy may khép kín để che phần hạ thể. Ở Trung Hoa thì Nhu quần thường dài chạm đất, nhưng ở Việt Nam lại có vẻ chuộng Nhu quần ngắn ngang mắt cá chân, để lộ lớp váy trong hơn.

Loại áo này phân tầng lớp bởi độ thụng (độ rộng của ống tay áo), độ dài ống tay áo và lớp áo được may bao nhiêu lớp. Ở xã hội xưa, vải vóc rất đắt tiền, muốn may áo cũng không phải đơn giản, nên việc này cho thấy ống tay áo càng rộng, càng dài, may càng nhiều lớp chứng tỏ địa vị của người mặc. Chưa kể đến chất liệu vải hay hoa văn.